Hainan                          Haischau                            China

 

                                                                                                                                                                         25-1-2012

Andere benaming

Hashio, Hachow, Hainan, Hukurei

Pak Loi, Pakalai (Chinese benamingen)

 

Ligging

Hainan was een klein eiland voor de zuidkust van China.

Het kamp lag in de zuid-westelijke regio van het eiland, iets ten zuiden van de stad Basuo, aan het begin van de spoorlijn naar een ijzermijn (volgens Tieland in de buurt van de plaatsen Hokurai en Yu Lin, midden in een woestijn, bij de oase Passo).

 

Kampcommandanten

kapitein Kondo (gedurende het eerste jaar)

 

Tolk

Chin Tsé Ping

 

Kampbewaking

eerst Japanners, later Sikhs

 

Kampleiding

luitenant-kolonel J.L.R.Kapitz

 

Transporten

datum

binnengekomen

uit

vertrokken

naar

aantal

per

transport

aantal

in

kamp

type

personen

05-11-1942

Ambon: Tantoei (1)

 

530 (2)

530

kr

06-04-1945

 

Ontsnapt (3)

3

 

kr

16-04-1945

 

Ontsnapt (4)

8

 

kr

11-09-1945

Omgeving

 

10

 

kr

1942-1945

 

Sterfgevallen

127

400

kr

12-09-1945

 

Bevrijd (5)

400

0

kr

kr = krijgsgevangenen;  Amb=Ambon

(1) met Taiko Maru 1, op 25.10.1942 vertrokken uit Ambon

(2) 263 Australiërs (behorende tot de Gull Force) en 237 Nederlanders (KM en KNIL)

(3) naar het binnenland, waar de Kwomintang hen opving, 3 Nederlanders, waaronder Hr von Metzsch

(4) naar het binnenland, waar de Kwomintang hen opving, 2 Nederlanders en 6 Australiërs

(5) door Amerikaanse parachutisten, per boot naar Hongkong

 

Werkzaamheden

aanleg wegen, vliegveld, straatstenen maken, werken in de haven en in de ijzermijn

 

Omstandigheden

voeding                 steeds minder eten, veel honger; geen groente, geen koffie, geen thee, geen suiker

wonen                   zeer primitieve barakken

kleding                  in 3 jaar geen nieuwe kleren gekregen

medische zorg     dokter Peiffer, nauwelijks medicijnen

sterfgevallen        63 Nederlanders en 64 Australiërs (25 %)

familiecontact     geen enkel brief-contact geweest

RK-pakketten       nooit ontvangen

bombardement     diverse aanvallen op naast gelegen Japans kamp, o.a. op 28.07.1943

 

Literatuur

Bergman, H.G. - Hainan dagboek, 1971 (eigen uitgave, kleine oplage, niet in bibliotheken te verkrijgen)

Bergman, H.G. – Hainan dagboek, BEGO-contact, 41, 42 (4 pg), 45/46 (5 pg)

Binkhorst, Peese - Proces-verbaal, NIOD, IC 080.554

Jong, L. de - Het Koninkrijk der Nederlanden in WOII, 11B, 1985, pg 611

Kapitz, J.L.R. - Proces-verbaal, 21.11.47, NIOD, IC 061944 (november 1942 - september 1945)

Kramer - Dagboek, Archief Oorlogsmuseum Overloon

Metzsch, A.J.von - Bericht uit Hainan (dagboek 5 mei 1943 - 21 september 1945)

Rapport betreffende ontsnappingen uit kamp Hainan, NA,  2.10.14, 2226 (namen van enige krijgsgevangenen)

Rapport betreffende Hainan, 06.06.45, BuZa NEFIS 2290

Roelofs, J. - Ontvluchting op Hainan, BEGO-contact 43 (4 pg), 44 (3 pg), 45/46 (1 pg)

Roelofs - Verslag, 02.04.46, NIOD IC 003.145

Tieland, H.H.L. - Vraaggesprek 1949, NIOD, IC 033.658

Veen, Arie J. - Militaire politie in Nederlands-Indië, 1997, pg 31

Witsen, E. van - Krijgsgevangenen in de Pacific-oorlog, 1971, pg 83, 247

 

Websites

www.gullforce.org.au

 

Foto’s-tekeningen

Stabelan 15/1, pg 41 (groepsfoto van 11 krijgsgevangenen en 2 Japanse soldaten)

 

Plattegrond

Tieland, H.H.L.- Vraaggesprek 1949, NIOD, IC 033.658

 

Naamlijsten

Leeuwen, Ds van – Verslag, NIOD, IC 046.862 (50 personen)

Metzsch, A.J. von – Bericht uit Hainan, pg 144-145 (62 overledenen)

 

 

Plattegrond

 

 

Naamlijst overledenen

 

 

Index                     Hainan                  Kampen in China                     Tantoei